Bij de eerste zomerse lentedagen installeren we ons massaal op het terras met zo veel mogelijk ontblote lichaamsdelen. We houden van de zon. Tegelijkertijd zijn we er ook bang voor. We smeren massaal met zonnebrandcrèmes om ons tegen huidkanker te beschermen. Wetenschappers waarschuwen dat we daardoor te weinig vitamine D binnenkrijgen, terwijl vitamine D een belangrijke rol speelt bij het voorkomen van vele vormen van orgaankanker.
Waarom is vitamine D zo belangrijk voor je gezondheid?
Wetenschappers weten het al lang en langzaam begint het nu ook door te sijpelen tot de gezondheidsorganisaties: We hebben hier in Europa een chronisch gebrek aan vitamine D. De Nederlandse gezondheidsraad adviseerde in 2000 nog dat een dagelijkse inname van 100 IU voldoende zou zijn. Terwijl in een recent onderzoek gepubliceerd in het Anticancer Research journal zelfs een dagelijkse inname van 4000-8000 IUs geadviseerd wordt. De Canadese kankerbestrijding adviseert inmiddels een inname van 1000 IU om het risico op diverse vormen van kanker te verkleinen.
In september 2012 heeft de Nederlandse Gezondheidsraad haar vitamine D-advies aangepast, zij adviseert nu 400 IU per dag.
Dr Cedric Garland, van de universiteit in California, voorspelde dat een verhoogde dagelijkse inname van vitamine D zal leiden tot een afname van nieuwe gevallen van diabetes met 80%. Daarnaast voorziet hij een afname van het aantal tumoren met 75% en een vergelijkbare afname bij darm- en borstkanker.
Vitamine D: Wat is het en wat doet het?
Vitamine D is een hormoon dat met behulp van UV-licht in de huid wordt gevormd uit cholesterol. De vitamine wordt opgeslagen in vetcellen. Van daaruit kan het zich via de bloedsomloop door het hele lichaam verspreiden. Vitamine D bevordert de opname van calcium in de botten. Door een gebrek aan vitamine D wordt er te weinig calcium opgenomen waardoor oudere mensen osteoporose krijgen. Daarnaast heeft vitamine D een positief effect op het immuunsysteem, hart- en bloedvaten en is goed ter voorkoming van astma, MS en type 2 diabetes. De laatste jaren is er groeiend bewijs dat vitamine D ook een belangrijke rol speelt bij het voorkomen van kanker.
Onderzoek van het Amerikaanse National Cancer Institute wees uit dat mensen die in een gebied met veel zon wonen een lager risico hebben om te sterven aan o.a. borstkanker, eierstokkanker en prostaatkanker. Prostaatkanker is in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Door een betere omgang met de binnen- en of buitenzon zou het risico op prostaatkanker met 20% kunnen verminderen.
Hoe zit het dan met huidkanker?
De kans op huidkanker kan vergroot worden door overmatig zonnen, maar dat geldt vooral als er sprake is van verbranding. Er zijn artsen die de toename van huidkanker toeschrijven aan te weinig buiten zijn. Daardoor krijgt de blanke winterhuid opeens een overdosis zon bij een onregelmatige blootstelling. Verbranding vergroot je risico op de ontwikkeling van een melanoom, de gevaarlijkste vorm van huidkanker. Regelmatige blootstelling aan de zon doet dat niet als er maar sprake is van geleidelijke verkleuring. Uit onderzoeken blijkt dat juist mensen met buitenberoepen de kleinste kans op een melanoom hebben. Daarnaast is huidkanker de meest onschuldige vorm van kanker en kan in de meeste gevallen goed worden behandeld.
Vitamine D: Waar haal je het vandaan?
Het grootste deel van onze vitamine D behoefte moeten we uit de zon halen, ongeveer 85%. De rest kunnen we binnenkrijgen uit dierlijke voedingsmiddelen zoals melk, vlees en vis. Vooral vette vis als haring, zalm en tonijn zijn een rijke bron. Honderd gram zalm levert ongeveer 450 IU (internationale eenheden) op, een half uur in de zon op een zonnige junidag wel 20.000 IU. In de winter is het lastiger, dan levert 3 uur zon maar 40 IU op. Extra moeilijk is het voor oudere mensen, mensen met overgewicht en mensen met een donker huidtype. Bij oudere mensen wordt er door de dunnere huid minder vitamine D aangemaakt. Mensen met overgewicht slaan relatief grote hoeveelheden vitamine D op in het onderhuidse vetweefsel wat moeilijk vrijkomt in het lichaam.
Voorkom verbranding
Verbranden is nooit goed voor je huid, dus zorg dat je je kleur langzaam opbouwt. Ga in het begin liever niet onder de sterkste zonnebanken. Begin met 3 x per week 8-12 minuten onder de lichtere zonnebank (EVO UVplus). Als je eenmaal deze sessies hebt gehad, voer dan de tweede week de tijd op naar naar 2 a 3 sessies van 12 -16 minuten, totdat je een goede kleur hebt opgebouwd. In de derde week heb je nog 1 of 2 sessies nodig van 16 – 20 minuten. Lig je liever wat korter onder de zonnebank, neem dan een intensievere zonnebank (Xeven UVplus, Icon). Bij een juiste opbouw van je kleur, vormt je kleur een natuurlijke beschemingsmechanisme van factor 4 tot 10. Je huid kan hiermee dus 4 tot 10 keer langer onbeschermd de zon in zonder te verbranden.
Gebruik geen zonnebrandcreme met factor
Zonnebrandcrème blokkeert de vitamine D-voorziening via de huid, dus gebruik het niet onder de zonnebank. Daarnaast adviseren we je wel om zonnecosmetica te gebruiken die specifiek is voor onder de zonnebank. Deze ondersteunen en voeden je huid zodat deze onder de beste condities kan kleuren.
Bescherm jezelf en je dochters tegen borstkanker
Vrouwen die meer in de zon komen hebben hogere vitamine D-spiegels die hen beschermen tegen borstkanker. Door blootstelling aan de zon wordt in de huid namelijk vitamine D gevormd. KWF Kankerbestrijding adviseert daarom regelmatig met mate onbeschermd in de zon te gaan. Urenlang zonnebaden en verbranden is nog steeds taboe. Maar we mogen voortaan zelfs in de zomer tussen 12.00 en 15.00 uur zonder ons in te smeren een halfuur in de zon. Want juist op het heetst van de dag maakt je lichaam de meeste vitamine D aan. Kom je te weinig in de zon, dan mag je extra vitamine D slikken. De Gezondheidsraad adviseert meisjes en vrouwen vanaf 4 tot 50 jaar die onvoldoende buitenkomen, een donkere huidskleur h.ebben, zwanger zijn of borstvoeding geven dagelijks 10 microgram vitamine D extra.